پیشرفت هوش مصنوعی (AI) یکی از موضوعات داغ و بحثبرانگیز در دنیای فناوری است. از یک سو، هوش مصنوعی نویدبخش بهبود زندگی انسانها و افزایش کارایی در بسیاری از زمینههاست. از سوی دیگر، نگرانیهایی درباره تأثیرات منفی و خطرات احتمالی آن وجود دارد. در این مقاله، به بررسی این موضوع میپردازیم که آیا پیشرفت هوش مصنوعی واقعاً ترسناک است یا خیر.
هوش مصنوعی یک فناوری قدرتمند است که میتواند برای کارهای خوب یا بد استفاده شود. برخی از افراد نگران هستند که این فناوری میتواند به یک خطر وجودی تبدیل شود، اما یک دانشمند این حوزه این نگرانی را ندارد.
تست تورینگ و هوش مصنوعی
هوش مصنوعی در حال پیشرفت است و دیگر محدود به انسانها نیست. روباتها، دیپفیکها و دیگر فناوریهای هوش مصنوعی نیز در حال پیشرفت هستند و میتوانند کارهایی را انجام دهند که قبلاً فقط توسط انسانها انجام میشد.
یکی از چالشهای مهم ، آزمون تورینگ است. در این آزمون، یک ماشین در یک مکالمه تایپشده با یک انسان شرکت میکند. اگر انسان نتواند تشخیص دهد که ماشین است یا انسان، آنگاه ماشین درک انسانگونهای از زبان را نشان می دهد.
برخی از کارشناسان معتقدند که هیچ ماشینی تاکنون آزمون تورینگ را تایید نکرده است، در حالی که برخی دیگر معتقدند که این آزمون دیگر قابل قبول نیست.
تام وولدریج، استاد فلسفه و هوش مصنوعی در دانشگاه آکسفورد، معتقد است که این فناوری هنوز نمیتواند هوشیار باشد. او در مصاحبهای با بیبیسی گفت که برخی از کارشناسان معتقدند که ماشینهای هوشمند اکنون میتوانند آزمون تورینگ را بگذرانند، یعنی در یک مکالمه تایپشده با یک انسان شرکت کنند و انسان را فریب دهند. با این حال، وولدریج معتقد است که این بدان معنا نیست که ماشینها واقعاً باهوش هستند. او استدلال میکند که ماشینها فقط میتوانند رفتار انسان را تقلید کنند، اما نمیتوانند تجربه کنند.
به عنوان مثال، وولدریج میگوید که ماشینها میتوانند متنی را تولید کنند که در مورد طعم قهوه باشد، اما خود قهوه را نمیتوانند تجربه کنند. آنها همچنین حس گذر زمان را ندارند. آنها نمیتوانند بفهمند که مکالمه قطع شده است یا خیر.
تام وولدریج: «هوش مصنوعی یک فناوری قدرتمند است و باید به دقت مورد استفاده قرار گیرد.»
وولدریج در مصاحبه با بیبیسی گفت: «کاهش خطر انقراض ناشی از این فناوری باید یک اولویت جهانی در کنار سایر خطرات در مقیاس اجتماعی، مانند همهگیریها و جنگ هستهای باشد».
او با این حال، بیانیه مرکز ایمنی هوش مصنوعی و نامه مشابهی از موسسه آینده زندگی را امضا نکرد که هر دو در سال جاری منتشر شدند. این بیانیهها خواستار اقدامات فوری برای کاهش خطراتش، از جمله منع توسعه هوش مصنوعی خودمختار، شدند.
وولدریج گفت: «دلیل اینکه من آنها را امضا نکردم این است که فکر میکنم آنها برخی از نگرانیهای بسیار کوتاهمدت را با نگرانیهای درازمدت بسیار بسیار گمانهزنی ترکیب کردند.»
او گفت: «در حالی که هوش مصنوعی کار زیادی با آن انجام می شود، و خطرات برای بشریت نباید نادیده گرفته شود، هیچ کس به طور قابل اعتمادی به این فکر نمی کرد که آن را مسئول یک زرادخانه هسته ای کند.»
وولدریج گفت: «اگر ما کنترل چیزی کشنده را به هوش مصنوعی ندهیم، بسیار سخت تر است که ببینیم چگونه [این] می تواند واقعاً یک خطر وجودی باشد.»
او همچنین از شباهتهایی که برخی بین نگرانیهای اوپنهایمر در مورد توسعه بمبهای هستهای و بمبهایی که توسط محققان امروزی هوش مصنوعی پخش میشود، متقاعد نشده است.
وولدریج گفت: «در مورد جنگ اوکراین نگران میشوم، به خاطر تغییرات آبوهوایی نگران میشوم، به خاطر ظهور سیاستهای پوپولیستی و غیره آشفته میشوم. “اما در مورد هوش مصنوعی خیلی نگران نیستم.”
پیشرفت هوش مصنوعی: فرصتها و مزایا
هوش مصنوعی در حال تغییر دادن بسیاری از جنبههای زندگی ماست. از جمله مزایای این فناوری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود خدمات پزشکی: هوش مصنوعی میتواند در تشخیص بیماریها و پیشنهاد درمانهای مناسب کمک کند. الگوریتمهای یادگیری ماشینی قادر به تحلیل دادههای پزشکی با دقت بالا هستند که میتواند به بهبود سلامت عمومی منجر شود.
- افزایش کارایی صنعتی: در صنایع مختلف، از جمله تولید، حمل و نقل و کشاورزی، هوش مصنوعی میتواند به بهبود فرآیندها و کاهش هزینهها کمک کند.
- ارتقاء تجربه کاربری: در حوزههایی مانند خدمات مشتری، هوش مصنوعی میتواند با ارائه پاسخهای سریع و دقیق، تجربه کاربری را بهبود بخشد.
نگرانیها و چالشها
با وجود مزایای فراوان، پیشرفت هوش مصنوعی نگرانیهایی نیز به همراه دارد:
- از دست دادن شغلها: یکی از بزرگترین نگرانیها، جایگزینی نیروی انسانی با ماشینها و الگوریتمهای هوش مصنوعی است. این مسئله میتواند به بیکاری گسترده منجر شود.
- حریم خصوصی و امنیت: استفاده از هوش مصنوعی برای جمعآوری و تحلیل دادههای شخصی میتواند به نقض حریم خصوصی افراد منجر شود. همچنین، خطرات امنیتی ناشی از حملات سایبری نیز افزایش مییابد.
- تصمیمگیریهای ناعادلانه: الگوریتمهای هوش مصنوعی ممکن است بر اساس دادههای نادرست یا تبعیضآمیز تصمیمگیری کنند که میتواند به نابرابریهای اجتماعی منجر شود.
آیا هوش مصنوعی ترسناک است؟
پاسخ به این سوال بستگی به نحوه مدیریت و استفاده از هوش مصنوعی دارد. اگرچه نگرانیهای جدی وجود دارد، اما با اتخاذ تدابیر مناسب میتوان از مزایای هوش مصنوعی بهرهمند شد و خطرات آن را کاهش داد. برخی از اقدامات پیشنهادی عبارتند از:
- تدوین قوانین و مقررات: ایجاد چارچوبهای قانونی برای استفاده از هوش مصنوعی میتواند به حفاظت از حقوق افراد و جلوگیری از سوءاستفادهها کمک کند.
- آموزش و آگاهیبخشی: افزایش آگاهی عمومی درباره هوش مصنوعی و تأثیرات آن میتواند به کاهش نگرانیها و افزایش پذیرش این فناوری کمک کند.
- توسعه هوش مصنوعی اخلاقی: پژوهشگران و توسعهدهندگان باید به اصول اخلاقی پایبند باشند و الگوریتمهای هوش مصنوعی را به گونهای طراحی کنند که به نفع جامعه باشد.
نتیجهگیری
پیشرفت هوش مصنوعی میتواند هم فرصتها و هم چالشهایی به همراه داشته باشد. با مدیریت صحیح و اتخاذ تدابیر مناسب، میتوان از مزایای این فناوری بهرهمند شد و نگرانیها را کاهش داد. بنابراین، هوش مصنوعی به خودی خود ترسناک نیست، بلکه نحوه استفاده و مدیریت آن تعیینکننده است.
